۲۹ مهر ۱۳۹۷

در مورد هِدی لامار

 دیشب فیلم سامسون و دلیله را برای دومین بار در یوتیوب دیدم . اولین بار بیش از نیم قرن پیش همراه پدر و عمویم آن را دیده بودم .
پدرم اهل سینما نبود . اما هر از گاهی که عمویم برای خریدِ کاری از رفسنجان به تهران می آمد با او به بازار می رفت و پس از انجام کارهایشان اوقاتی را نیز به گردش و تفریح اختصاص می دادند . تفریحاتشان چه بود و چه می کردند من خبر ندارم . اما در دو موردی که من را نیز با خودشان برده بودند سر از سینما در آوردیم . یکی از این فیلم ها که یادم هست وسط های فیلم وارد سینما شدیم سامسون و دلیله بود . نقش سامسون را در این ساخته سیسیل ب دمیل ( ویکتور ماچور ) به عهده دارد و نقش دلیله را زیباروی خطرناک و اغواگر هالیوود ( هِدی لامار ) . تا جائی که به یاد دارم وقتی در آخر فیلم هدی لامار با دسیسه و نیرنگ موی سامسون را که قدرتش در آن نهفته است می چیند چندین دشنام آبدار هم  تماشاگران غیرتی به او دادند . 
از سینما که بیرون آمدیم پدر و عمویم به طرزی که انگار من همراهشان نیستم و چیزی نمی شنوم با جملاتی مانند ( چه هیکلی ! ) و ( پدرش بسوزد ، این دیگه چه لُعبتی بود ! ) در مورد آنچه دیده بودند حرف می زدند . من هنوز خیلی مانده بود تا بفهمم لُعبت یعنی چه و با مرد چه می کند . دیشب ولی خوب فهمیدم که آنها چه می گفتند
هدی لامار تا دهه 60 در سینمای هالیوود فعال بود و غالبا در نقش زنهای اغواگر در فیلم هائی مانند جاذبه ، زیبای تراپیک ، چهار راه ، الجزیره ،  اندام بهشتی و غیره ظاهر می شد . 
هدی لامار اولین زنی در تاریخ سینماست  که هفتاد سال پیش در برابر دوربین سراپا عریان می شود و به مدت شش دقیقه در اطراف رودخانه به دنبال لباس هایش می گردد . اما عریانی و افسونگری بر پرده سینما تنها هنر او نبود . سرکار خانم هدی لامار یک فیزیکدان خود آموخته بود که با اختراع یک فورمول جدید امواج یک دستگاه مخابراتی برای ارتش آمریکا ساخت . ارتش اگر چه در آغاز از آن دستگاه استفاده چندانی نکرد اما نهایتا نوع پیش رفته آن را در کشتی های جنگی نصب کردند . غیر از این دستگاه مخابراتی هدی لامار چندین اختراع دیگر و از جمله سیستمی جهت تنظیم کار چراغهای راهنمائی را در کارنامه خود دارد . مخترعین اما طی ده پانزده سال گذشته بیشتر به اهمیت کار او پی برده اند . سیستم های مخابراتی جدیدی مانند ( وای فای - بلو توث و  جی . پی. اس ) که در کامپیوترها و تلفن های موبایل شما نصب شده است ملهم از دستگاه خانم لامار می باشد . امیدوارم این صداهای پراکنده در فضا را از آنسوی خاک بشنود . روحش شاد و از حق نگذریم آنها راست می گفتند . چه لُعبتی