۲۶ مهر ۱۳۹۶

کوچه فانوسها (سرچشمه‌های شعر غنایی چین)

ترجمه: عباس صفاری 
انتشارات مروارید - 200 صفحه - هفت هزار تومان
---------------------------------------------------
ویدا وفایی - رادیو زمانه
عاشقانه‌ها همیشه بخش مهمی از سنت شعری هر سرزمین است و علاوه بر اهمیت ادبی، نزد توده‌ی مردم نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. عباس صفاری، شاعر و مترجم، با ارائه‌ی گزیده‌ای از شعر غنایی چین باستان، کتابی خواندنی را در اختیار خوانندگان ایرانی گذاشته است. صفاری در مقدمه توضیح می‌دهد که شعر عاشقانه‌ی چین در مقایسه با عاشقانه‌های هند و مصر، شعری محجوب و پرده‌پوش است و به صراحت سخن گفتن از نیروی جنسی و شهوت را جایز نمی‌داند، و عاشقانه‌های چین با حجب و حیا و به کنایه از عشق سخن می‌گوید و بیشتر نگاهش معطوف احساسات پاک انسانی است. و نکته‌ی جالب و قابل توجه این است که بخشی از کتاب به آثار سرایندگان زن اختصاص دارد. زنانی که از دغدغه‌هایشان می‌گویند: خطاب به معشوق از ترس‌ها و تردید‌هایشان می‌گویند. از مردی که عاشقشان است می‌خواهند پیش چشم مردم به در خانه‌هایشان نیایند، از رنج و اندوه فریب می‌گویند و از امید رسیدن به مرد دلخواه‌شان.
قلبم در چنبره‌ی اندوه است
به‌مانند ردایی چرکین
خاموش، به آن می‌اندیشم
و ناتوان از برخاستن و پرکشیدن
(ص ۸۸)

البته از شاعران مرد هم در این مجموعه شعر بسیار است و نیز از شاعران گمنام که گاهی حتی از روی زبان و مضمون شعر‌ها هم نمی‌توان جنسیت شاعر را حدس زد. در این شعر‌ها از عشق می‌شنویم و فقدان، رفتن، اندوه، طبیعت و دوستی، اما این عاشقانه‌ها به‌نظرم بیش از هر چیز نمایانگر بخش‌هایی از سنت، فرهنگ و زندگی روزمره‌ی مردم چین در زمان‌های مختلف است.